قطعا همه شما می دانید که مالیات یکی از درآمدهای اصلی دولت است و نمی توان نقش مهم آن را در دنیای مدرن در اداره جوامع و توزیع ثروت عمومی انکار کرد. اما قانونگذاران و دولت ها برای ایجاد ثروت در کشور و کمک به توسعه اقتصادی، قوانینی را وضع کرده که در آن اصناف مختلف، اشخاص حقوقی و حقیقی، کسب و کارها و فعالان اقتصادی تشویق به مالیات دادن می شوند. آشنایی با قوانین و قانون معافیت مالیاتی می تواند برای فعالان اقتصادی فرصت های جدیدی را پیش رو بگذارد. از طرف دیگر به توسعه همه جانبه در کشور هم کمک زیادی می کند. اگر نمی دانید سامانه مودیان چیست؟ توصیه می کنیم ابتدا مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید و سپس با ما همراه باشید تا شما را با انواع معافیت های مالیاتی 1403 آشنا کنیم.
منظور از معافیت مالیاتی چیست؟
مردم هر کشوری دارای یک سری منابع درآمدی و سرمایه ای هستند که شامل پرداخت مالیات به حکومت آن کشور می شود. معافیت های مالیاتی را هم می توان خروج قانونی و به صورت موقت از این پرداخت ها تعریف کرد. در واقع معافیت های مالیاتی در راستای سیاست های حمایتی حاکمان از مردم وضع شده است. به عنوان مقال دولت ایران برای این که افراد را به سرمایه گذاری و تولید کالاهای دانش بنیان تشویق کند، شرکت هایی را که به تولید این کالاها می پردازند را معاف از مالیات کرده است. یا مثلا افرادی که مالیات حقوق ثبت قرارداد حق العمل کاری می دهند، در شرایط خاصی می توانند معاف شوند که پیشنهاد می کنیم حتما مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید تا از این شرایط آگاه شوید.
قوانین بعضی از کشورها بخصوص کشورهای توسعه یافته دارای نکات ارزشمند و مهمی در رابطه با موارد معافیت مالیاتی است. یکی از این نکات تعطیلی مالیاتی است که به آن معافیت موقت مالیاتی هم می گویند و به مدت چند سال به صنایع جدید و نوپا برای مهیا کردن شرایط پیشرفت و توسعه شان ارائه داده می شود.
چه کسانی معاف از مالیات هستند؟
حالا که متوجه شدیم معافیت مالیاتی چیست؟ وقت آن رسیده انواع معافیت های مالیاتی را برای شما عنوان کنیم:
- معافیت مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران
- معافیت هزینه های درمانی برای مودیان و خانواده شان
- معافیت مالیات جوایزی که از جشنواره های علمی و پژوهشی به دست می آید.
- معافیت اختراع و اکتشاف
- معافیت سپرده های بانکی
- معافیت جهیزیه و مهریه
- معافیت انواع فعالیت های کشاورزی
- معافیت فعالیت های آموزشی
- معافیت بخش صادرات
- معافیت صنایع دستی
- معافیت فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری
- معافیت سود حاصل از تامین مالی پروژه ها
- معافیت بخش های تعاونی
- معافیت حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته
- معافیت عبور ترانزیت کالاها
- معافیت فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد تجاری – صنعتی
- معافیت مالیات فعالیت های فرهنگی و هنری
- هتل ها، مراکز اقامتی و تاسیسات گردشگری که از سال 1395 و با تصویب هیئت دولت، معافیت های 50 درصدی داشته اند، طبق مصوبه شورای اقتصاد در مهر ماه سال گذشته هم این گروه از اشخاص حقوقی مجددا معاف از مالیات شده اند.
- مبالغی که در خصوص بیمه عمر و زندگی از طرف موسسات بیمه ای به فردی که با آن قرارداد بسته است، داده می شود، معافیت مالیاتی دارد.
چرا معافیت مالیاتی شامل همه نمی شود؟
همان طور که احتمالا می دانید بعضی از مشاغل و فعالیت های اقتصادی شامل مشمول معاف از مالیات نمی شوند. علت این موضوع هم در آن است که پرداخت مالیات یکی از روش های اصلی برای کسب درآمد دولت است. اگر بخواهد تعداد معافیت از پرداخت مالیات در کشور افزایش یابد، دولت قطعا با کاهش بودجه و درآمد مواجه خواهد شد. کاهش درآمد دولت هم در نهایت منجر به عدم ارائه خدمات دولتی به مردم جامعه می شود که این موضوع مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت.
در چنین وضعیتی دولت برای این که بتواند کاهش درآمد خود را به نوعی جبران کند، مجبور می شود مالیات اقشاری از جامعه را که مشمول مالیات دادن هستند، بالا ببرد که قطعا چنین مسئله ای باعث ایجاد بی عدالتی در دولت خواهد شد. از این رو بسته به اهدافی که دولت دارد، فقط برخی از کسب و کارها مشمول معافیت مالیاتی می شوند و دیگر کسب و کارها باید مالیات خود را به موقع پرداخت کنند.
کسب و کارهایی که معاف از پرداخت مالیات هستند، بیشتر شامل کسب و کارهایی می شود که برای جامعه و شرایط اقتصادی آن مهم و مفید هستند. به عنوان مثال کارهای صنعتی و کشاورزی، تعاونی، خیریه ها و غیره از جمله مهم ترین مشاغل در کشور هستند که خود نیاز به حمایت دارند و اگر بخواهند از این گروه ها مالیات دریافت کنند، کشور خود دچار بحران خواهد شد. پس دولت باید برخی از کسب و کارها را معاف از مالیات کند تا مشکلات کسری بودجه در کشور حل شود.
انواع معافیت های مالیاتی و قانون معافیت مالیاتی 1403
در این بخش هم شما را با انواع معافیت های مالیاتی 1403 که شامل اقشار و گروه های مختلفی می شود، آشنا می کنیم:
معافیت های مالیاتی برای سرمایه گذاران مناطق کمتر توسعه یافته
طبق ماده 132 قانون مالیات های مستقیم کشور، اشخاص حقوقی غیر دولتی که در مناطق کمتر توسعه یافته در فعالیت های معدنی و تولیدی مشغول به ارائه خدمات هستند، می توانند از پرداخت مالیات معاف شوند. البته این مسئله همیشگی نیست و به شرایط خاصی بستگی دارد. اولین مورد هم این است که اگر مراکز راه اندازی شده تولیدی و معدنی در مناطق معمولی باشند، تنها به مدت 5 سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
کسب و کارهایی هم که در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته راه اندازی می شوند، به مدت 10 سال معاف خواهند بود پس این موضوع همیشگی نخواهد بود. البته لازم به ذکر است که این حالت ها فقط برای مراکز حقوقی غیر دولتی که پروانه بهره برداری یا مجوز فعالیت از زمان اجرای این ماده را دارند، شامل می شود.
مناطق محروم هم که درگیر مشکلات زیادی هستند خود به عنوان یک مشکل برای پرداخت مالیات به دولت محسوب می شوند. دولت برای آن که این نوع فعالیت ها در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته بیشتر شود، از طریق معافیت مالیاتی آن ها را حمایت کرده است. از این رو واحدهای اقتصادی که مشمول قانون معافیت مالیات هستند هزینه کمتری پرداخت می کنند که در نهایت به سود بیشتری از کسب درامد خود خواهند رسید.
معافیت های مالیاتی شرکت های استارت آپ + پادکست
طبق قانون مالیاتی، استارتاپ ها یا کسب و کارهای نوپا و تازه تاسیس شده مشمول معافیت مالیاتی می شوند که البته این معافیت در 4 حالت امکان پذیر است. اول این که اگر شرکت نوظهور محصول یا خدماتی را به مردم جامعه ارائه دهد. از طرفی سهامداران شرکت که معمولا کارفرما هستند، نیازی ندارند که برای کارکنان خود حق بیمه تامین اجتماعی بپردازند. این نوع از شرکت ها می توانند به مدت 2 سال هزینه های بیمه را کاهش داده و سهم بیمه کارکنان خود را نپردازند. طبق ماده 10 فضاهای کار اشتراکی و شتاب دهنده ها، قانونی بوده و به رسمیت شناخته می شوند. این دسته از کسب و کارها هم مشمول معافیت مالیاتی خواهند بود.
طبق ماده 5 هم شرکت هایی که به تازگی شروع به فعالیت کرده اند، برای این که معمولا افراد به صورت موقتی افرادی را استخدام می کنند، لزومی ندارد حتما مالیات پرداخت کنند. سال های قبل استارتاپ ها با سه نفر موسس راه اندازی می شد و بعد از چند ماه افرادی دیگری به آن اضافه می شدند. اگر این افراد تازه وارد می توانند در مدت زمان تعیین شده به هدفی که شرکت برای آن تعیین کرده بود، دست باند می توانستند بخشی از سهام شرکت را از آن خود کنند.
چنین رفتاری قبلا توسط شرکت های بیمه منجر به پرداخت جریمه می شد چرا که این نوع همکاری موقتی و کوتاه مدت از نظر سازمان بیمه قابل قبول نبود. اما امروزه شرکت های دیگر باید کشاورزانی را که استخدام می کنند، تا 2 سال مورد حمایت قرار دهند. در این مدت زمان نیازی به پرداخت حق بیمه توسط شرکت ها نیست. چرا که دولت این هزینه را به جای آن ها پرداخت خواهد کرد. علت آن هم این است که دولت می خواهد از استارتاپ ها و کسب و کارهای نوظهور حمایت کند.
معافیت های مالیاتی شرکت های تعاونی روستایی، عشایری و کشاورزی
درآمد صندوق حمایت از توسعه بخش های مختلف کشاورزی اعم از دامپروری و زنبورداری، عشایری، صیادان، شرکت های تعاونی روستایی، کارگذاری، دانشجویان و دانش آموزان، کارمندی و اتحادیه های آن، به صورت صد در صدی از مالیات دادن معاف خواهند بود.
معافیت مالیاتي این دسته از شرکت های تعاونی با این شرط که آن ها طبق اساسنامه انحصاری که برای موسسه ایجاد شده است، مجاز به استفاده قانون معافیت مالیاتی خواهند بود. اگر ثابت شود که شرکت برای اشخاص غیر عضو، کالا و مسکن تامین کرده است، طبق قانون تخلف کرده و علاوه بر این که باید مالیات خود را پرداخت کند، باید جریمه نقدی هم بپردازد.
شرکت های تعاونی روستایی هم باید دارای اعضایی از ساکنان روستا باشند. اگر هر کدام از آن ها ساکن روستا نباشند، باید نسبت به سهم خود مالیات پرداخت نمایند. پس مالیات هایی که شرکت های تعاونی باید بپردازند، شرایط خاصی دارد که افراد باید دقیقا طبق این شرایط پیش روند. از این رو براساس ماده 138 تمام شرکت های تعاونی و خصوص که برای تکمیل کردن و توسعه بخشیدن به واحدهای معدنی و صنعتی استفاده می شوند، می توانند 50 درصد مالیات خود را ندهند. همچنین درآمد ابزاری شرکت ها و اتحادیه های تعاونی هم که سهامی عام دارند، مشمول این قانون خواهند شد اما تخفیف معافیت مالیاتی آن 25 درصد خواهد بود.
معافیت مالیاتی مدارس خاص نگهداری معلولین ذهنی
درآمدی که از تعلیم و تربیت در مدارس غیر انتفاعی و در تمام پایه ها تا پایان دوره متوسطه به دست می آید معاف از مالیات خواهد بود. همچنین درآمد حاصل از آموزشگاه های فنی و حرفه ای، در صورتی که از سازمان فنی و حرفه ای، دارای مجوز باشد، درآمد حاصل از مراکز آموزش عالی غیر انتفاعی، دانشگاه و مهد کودک هایی که در مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها واقع باشند، درآمدهای حاصل از فعالیت موسساتی که از معلولین ذهنی و جسمی نگهداری می کنند (اگر دارای مجوز باشند)، معاف خواهند بود.
همچنین درآمد حاصل از باشگاه ها و موسساتی که در زمینه ورزش فعالیت دارند، در صورت داشتن مجوز از سازمان تربیت بدنی، معافیت مالیاتی خواهند داشت. در کل دولت تمام مشاغلی را که رفاه قشر خاصی از مردم را فراهم میکنند، حمایت می کند. حمایت دولت به این صورت نیست که مبلغی را به کسب و کارها پرداخت کند بلکه آن ها را از پرداخت مالیات معاف می کند.
از این رو تمام مراکز شبانه روزی و روزانه ای که در زمینه نگهداری از کودکان بی سرپرست و معلولین فعالیت می کنند، آن ها را معاف از پرداخت مالیات کرده است. البته لازم به ذکر است که این معافیت مالیاتی همراه با یک شرط است. این که روی درآمد و هزینه این سازمان ها نظارت شود و موسسات مورد نظر حداقل 10 درصد از مددجویان خود را بدون این که از آن ها دستمزدی دریافت کنند، به افرادی که از طرف سازمان بهزیستی معرفی شده اند اختصاص دهند.
معافیت های مالیاتی درمانی افراد و خانواده ها
هزینه های درمانی ای که از سوی مودیان مالیاتی برای معالجه خود یا خانواده و افراد تحت تکفل آن ها پرداخت می شود هم شامل این گروه از معافیت ها خواهد بود. اعمال معافیت مالیاتی در این زمینه با شرایط خاصی همراه است مثلا این که پزشک مقیم ایران باشد و پرداخت هزینه از سوی مودی را گواهی کند. در صورتی که در مان به علت نبود امکانات کافی در خارج از ایران صورت گرفته باشد، پرداخت هزینه های درمانی باید توط مامورین رسمی سازمان مالیات و مراجع ذیربط خارج از کشور، تایید و گواهی شود. در این صورت می توان از پرداخت مالیات معاف بود.
البته به تازگی این قانون هم با تغییراتی مواجه شده است که ممکن است افراد زیادی از آن بی خبر باشند. آن هم لغو قانونی معافیت مالیاتی دو هفتم حق بیمه با رای دیوان عدالت اداری در کشور است. با وجود صدور رای توسط دیوان عدالت اداری، باز هم بیشتر ادارات تنها معافیت را برای دو هفتم حق بیمه لحاظ می کنند. علت این موضوع هم این است که رای صادر شده و دستور العمل نوع اجرای آن، هنوز به صورت رسمی با بخشنامه درون سازمانی، به ادارات مالیاتی کشور ارسال نشده است. پس ملاک عمل تمام ادارات مالیاتی هم همان پذیرفتن معافیت مالیاتی دو هفتم حق بیمه از سهم کارگران و کارمندان خواهد بود.
معافیت مالیاتی سود ابزاری؛ 50 درصد معافیت مالیاتی قانونی
طبق ماده 138 بخشی از سود ابزاری شرکت های خصوصی و تعاونی که بازسازی، توسعه، نوسازی انجام می دهند و یا واحدهای معدنی و صنعتی را تکمیل می کنند، یا به ایجاد واحدهای جدید صنعتی و معدنی می پردازند، معافیت مالیاتی خواهند داشت.
این قانون با این شرط همراه ات که قبلا اجازه تکمیل کردن یا توسعه بخشیدن و یا ایجاد کردن واحد های جدید معدنی و صنعتی در قالب سرمایه گذاری از پیش تعیین شده و مشخص، توسط وزارت خانه های مربوطه صادر می شد. اگر هزینه اجرا کردن این طرح ها و سایر طرح ها در هر سال بیشتر از سود ابزاری آن سال شود، یا این که هزینه طرح سرمایه گذاری شده هم کمتر شود، شرکت می تواند معاف از پرداخت مالیات شود.
این قانون بیشتر در زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که شرکت بخواهد میزان مالیات سود ابزاری سال های بعد خود را به مدت 3 سال به میزان بیشتری از سود به دست آمده محاسبه نماید. یا مثلا بخواهد از باقی مانده هزینه های اجرایی کامل طرح هایی که نام بردیم، بهره مند شود.
قانون معافیت های مالیاتی اماکن زیارتی و مذهبی
طبق ماده 139 قانون مالیات های مستقیم اماکن زیارتی و مذهبی هم شامل معافیت مالیاتی خواهند شد. از طرفی موقوفات، پذیره، نذورات، هدایا و کمک های نقدی و غیر نقدی هم به آستان قدس رضوی، آستانه حضرت معصومه، آستان حضرت شاه عبدالعظیم، آستان حضرت حضرت احمد بن موسی، مساجد، تکایا، آستان امام خمینی (ره)، حسینه ها و دیگر بقاع متبرک معاف از پرداخت مالیات خواهند بود.
این کدام یک از بقاع متبرکه هم می توانند مشمول این قانون شوند را هم سازمان اوقاف و امور خیریه تعیین خواهد کرد. همچنین افرادی که به سازمان هلال احمر به صورت نقدی یا غیر نقدی کمک می کنند می توانند از این قانون بهره ببرند. علاوه بر همه این موارد، هدایا و کمک های دیگری هم هستند که شامل معافیت مالیاتی خواهد شد از جمله:
- هدایا و کمک های نقدی و غیر نقدی به صندوق پس انداز بازنشستگی، سازمان تامین اجتماعی، سازمان بیمه درمانی، جریمه های دریافتی مربوط به سازمان بازنشستگی و غیره.
- هدایا و کمک های نقدی و غیر نقدی به نهادهای انقلابی.
- درآمدهای حاصل از صندوق عمران موقوفات کشور.
- درآمد اشخاصی که از طریق خمس، زکات و وجوه موقوفات کشور به دست می آید.
- درآمد موقوفات عامی که مطابق با شرع اسلام است.
- هدایا و کمک های نقدی و غیر نقدی به موسسات خیریه.
- هدایا و کمک های نقدی و غیر نقدی و حق عضویت اعضای انجمن ها و احزاب، تشکل های غیر دولتی و غیره دارای مجوز
- کمک ها و هدایا و موقوفات نقدی و غیر نقدی انجمن ها، هیئت های مذهبی و اقلیت های دینی.
- تمام فعالیت های مطبوعاتی، انتشاراتی، فرهنگی و هنری که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته اند.
معافیت مالیاتی در ایران 1403
سقف معافیت مالیات حقوق در ایران 1403 12 میلیون تومان در ماه که 144 میلیون تومان در سال خواهد بود. این مبلغ نشان دهنده این است که فرد در چه گروه حقوقی از نظر درآمدی می تواند مشمول معافیت مالیاتی شود.
از | تا | حقوق مشمول مالیات | نرخ مالیات |
1ریال | 12 میلیون تومان | – | معاف کامل (0%) |
12 میلیون تومان + 1 ریال | 16 میلیون و 500 هزار تومان | 4,500,000 | 10% |
16 میلیون و 500 هزار تومان + 1 ریال | 27 میلیون تومان | 10,500,000 | 15% |
27 میلیون تومان + 1 ریال | 40 میلیون تومان | 13,000,000 | 20% |
نسبه به مازاد 40 میلیون تومان | – | 30% | |
معافیت مالیات در کشورهای خارجی
در کشورهای خارجی مانند کانادا، آمریکا و اروپا اگر درآمد سالیانه افراد کمتر از مقدار مشخصی باشد از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. به عنوان مثال اگر فردی سنی کمتر از 65 سال داشته باشد و درآمد او هم از 12 هزار دلار کمتر باشد، نیازی به پرداخت مالیات ندارد. همچنین در آمریکا اگر فرد متاهلی حداکثر تا 25 هزار دلار در سال درآمد داشته باشد، مشمول معافیت مالیاتی خواهد بود. افراد تحت تکفل اشخاص یا موسسات دیگر و برخی از معلولین هم مشمول این قاعده هستند.
خلاصه پایانی
ما در این مطلب به صورت کامل توضیح دادیم معافیت مالیاتی چیست و چه گروهایی شامل این قانون می شوند. لازم به ذکر است افرادی که معاف از پرداخت مالیات هستند و یکی از مواردی که در این مقاله توضیح دادیم را شامل می شوند، ابتدا باید اظهارنامه مالیاتی خود را راس مان اعلام شده ارائه دهند. در صورتی که کسب و کاری بخواهد حقوق و درآمد خود را از دولت مخفی کند، حتی اگر شامل معافیت مالیاتی شود هم جریمه و تنبیه خواهد شد. بنابراین لازم است تمام مودیان ارسال صورت حساب به سامانه مودیان را در اولویت خود قرار دهند تا بعدها دچار مشکل نشوند.
سوالات متداول در خصوص معافیت مالیاتی
معافیت مالیاتی چیست؟
معافیت های مالیاتی را یکی از خروجی های قانونی و به صورت موقت از این پرداخت های مالیاتی است. این طرح در راستای سیاست های حمایتی حاکمان از مردم وضع شده است.
سقف معاف از مالیات در ایران چقدر است؟
حداکثر معافیت مالیاتی 12 میلیون تومان در ماه و یا 144 میلیون تومان در سال است.
انواع معافیت مالیاتی چیست؟
معافیت مالیاتی درامد ناشی از حقوق یا اجاره تا حداکثر درامد مورد نظر سازمان امور مالیاتی از انواع معافیت های مالیاتی است که در این مقاله به طور کامل در مورد آن توضیح دادیم.
آیا مدارس و موسسه هایی که از معلولین ذهنی و جسمی نگهداری می کنند هم باید مالیات بپردازند؟
خیر این گروه از کسب و کارها معاف از پرداخت مالیات خواهند بود.
چرا به همه شغل ها معافیت مالیاتی تعلق نمی گیرد؟
چون بخش مهمی از درآمد از طریق دریافت مالیات از مردم به دست می آید. اگر تمام کسب و کار ها بخواهند مشمول معافیت مالیاتی شوند، خسارت و ضرر زیادی به دولت خواهد رسید و با کمبود بودجه مواجه می شود.
آیا حق ماموریت هم شامل پرداخت مالیات می شود؟
در صورتی که فعالیت ماموریت فرد یا شرکت فوق العاده بود و باید بیشتر از 50 کیلومتر مسافت را طی کند و ناچار به توقف شبانه هم شود، معاف از پرداخت مالیات خواهد بود.
